Quyết định này không chỉ làm tăng chi phí chuỗi cung ứng mà còn đe dọa đến sự phục hồi vốn còn mong manh của ngành vận tải hàng hóa hàng không sau đại dịch COVID-19 đến nay vẫn chưa phục hồi được như trước. Theo thống kê từ FreightWaves, ước tính việc chấm dứt miễn thuế đối với hơn 350 mặt hàng Trung Quốc có thể khiến thị trường vận tải hàng hóa toàn cầu mất đi khoảng 22 tỷ USD doanh thu trong năm 2025, trong đó vận tải hàng không chịu tác động nặng nề nhất do tính chất vận chuyển nhanh và giá trị cao của hàng hóa.
Sự kết thúc của chính sách miễn thuế đối với Trung Quốc đang tạo ra hiệu ứng domino trên toàn bộ chuỗi vận tải hàng hóa toàn cầu, buộc các hãng logistics phải tính toán lại chiến lược dài hạn.
Làn sóng thuế quan mới làm chao đảo vận tải hàng không
Việc áp thuế trở lại diễn ra trong bối cảnh nhu cầu vận tải quốc tế đang giảm sút rõ rệt. Theo số liệu từ International Air Transport Association (IATA) mà FreightWaves dẫn lại, lưu lượng vận chuyển hàng hóa hàng không toàn cầu trong quý I/2025 đã giảm 6% so với cùng kỳ năm ngoái. Không chỉ nhu cầu giảm, chi phí vận tải cũng đồng loạt leo thang. Chỉ số giá cước vận tải hàng hóa hàng không từ Trung Quốc sang Mỹ, theo báo cáo của Xeneta và TAC Index, đã tăng trung bình hơn 20% trong hai tháng đầu năm. Mức tăng này phản ánh tâm lý e ngại của doanh nghiệp khi tìm cách vận chuyển nhanh các đơn hàng để né tránh thuế quan mới, đồng thời đối phó với sự gián đoạn của chuỗi cung ứng toàn cầu.
Tình trạng thiếu hụt công suất vận tải hàng không cũng trở nên nghiêm trọng hơn khi nhiều hãng hàng không buộc phải tái cơ cấu mạng lưới bay do giá nhiên liệu tăng cao và tình trạng thiếu nhân lực kéo dài. Các hãng lớn như FedEx, UPS, Lufthansa Cargo và Cathay Pacific đều phải giảm tần suất khai thác trên những tuyến đường có nhu cầu yếu, đồng thời tập trung vận chuyển các mặt hàng có biên lợi nhuận cao như thiết bị điện tử, dược phẩm và linh kiện công nghiệp. Đây được xem là bước đi bắt buộc nhằm duy trì lợi nhuận trong bối cảnh chi phí vận hành tăng mạnh.
Doanh nghiệp vận tải đối mặt với bài toán sinh tồn
Bên cạnh áp lực chi phí, các doanh nghiệp vận tải hàng hóa hàng không còn phải đối mặt với bài toán sinh tồn khi cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng. Theo phân tích của FreightWaves, việc Mỹ áp thuế đối với Trung Quốc và nhiều quốc gia khác đang thúc đẩy một làn sóng dịch chuyển sản xuất sang các nước như Việt Nam, Ấn Độ, Mexico và Đông Âu. Tuy nhiên, sự dịch chuyển này cũng đặt ra thách thức không nhỏ cho ngành vận tải hàng hóa hàng không vốn quen thuộc với những tuyến vận tải truyền thống giữa Trung Quốc và các thị trường lớn như Mỹ, EU.
Nhiều doanh nghiệp logistics đang gấp rút đầu tư mở rộng dịch vụ vận tải hàng hóa hàng không ở các thị trường mới nổi để đón đầu xu hướng dịch chuyển. Một số công ty tiên phong trong việc phát triển mạng lưới kết nối đa phương thức (multimodal transport) như DB Schenker, Kuehne+Nagel hay DHL Global Forwarding đã đẩy mạnh khai thác các tuyến vận tải kết hợp đường biển và hàng không nhằm tối ưu chi phí cho khách hàng trong bối cảnh chi phí vận tải hàng không đơn thuần đang ở mức cao nhất trong vòng ba năm qua.
Ngoài ra, việc ứng dụng công nghệ số để tối ưu hóa quy trình vận hành cũng trở thành xu thế tất yếu. Các nền tảng logistics số như Flexport hay Project44 đang được các doanh nghiệp ưa chuộng nhằm theo dõi hành trình lô hàng theo thời gian thực, từ đó tối ưu hóa tuyến vận chuyển và giảm thiểu rủi ro phát sinh chi phí không cần thiết. Điều này cho thấy rằng, chỉ những doanh nghiệp vận tải hàng hóa hàng không nào linh hoạt thích ứng, đầu tư vào công nghệ và mở rộng mạng lưới kịp thời mới có thể duy trì sức cạnh tranh trong bối cảnh nhiều bất ổn hiện nay.
Vận tải hàng hóa hàng không toàn cầu có thể đối mặt với giai đoạn tái cấu trúc sâu rộng, khi những thay đổi chính sách thương mại thúc đẩy nhu cầu chuyển đổi sang các thị trường mới nổi.
Triển vọng nào cho ngành vận tải hàng hóa hàng không?
Nhìn về tương lai gần, các chuyên gia tại FreightWaves nhận định rằng vận tải hàng hóa hàng không toàn cầu sẽ còn tiếp tục đối mặt với nhiều bất ổn trong năm 2025. Nếu các mức thuế quan mới của Mỹ kéo dài hoặc lan rộng sang các đối tác thương mại khác như Liên minh châu Âu hay Ấn Độ, tình trạng sụt giảm lưu lượng vận chuyển có thể nghiêm trọng hơn, dự báo giảm thêm từ 3 đến 5% vào cuối năm. Điều này sẽ buộc các hãng vận tải và doanh nghiệp logistics phải tái định hình chiến lược kinh doanh, bao gồm việc dịch chuyển mạng lưới vận tải, đa dạng hóa nguồn hàng và tăng cường các giải pháp vận tải sáng tạo.
Tuy vậy, xét về dài hạn, những biến động hiện nay cũng mở ra cơ hội lớn cho các hãng vận tải hàng hóa hàng không biết tận dụng sự dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu. Việc các doanh nghiệp đa quốc gia tìm kiếm các trung tâm sản xuất thay thế bên ngoài Trung Quốc sẽ thúc đẩy nhu cầu vận tải hàng không tại các khu vực như Đông Nam Á, Nam Á và Mỹ Latinh. Điều này đồng nghĩa với việc các hãng vận tải cần nhanh chóng thích ứng, đầu tư mở rộng mạng lưới bay và nâng cao năng lực dịch vụ để đón đầu xu hướng mới.
Tựu trung lại, khủng hoảng hiện nay không chỉ là phép thử sức chịu đựng của ngành vận tải hàng hóa hàng không toàn cầu mà còn là cơ hội để ngành này tái cấu trúc, hiện đại hóa và hướng tới phát triển bền vững hơn. Trong một thế giới kinh tế luôn vận động không ngừng, sự chủ động thay đổi sẽ là chìa khóa để các doanh nghiệp vận tải vượt qua sóng gió và vươn lên mạnh mẽ trong tương lai.
|28/04/2025 12:13
From VLR
